Açık öğretim üzerinde yeni açılan 10 bölümden biri olan Halkla İlişkiler ve Reklamcılık bölümü günümüzde çokça tercih edilen bölümlerden olmuştur. Ön lisans olarak bitirdiğim, MYO yıllarımda bende Halkla İlişkiler ve Tanıtım bölümünü okumuş ve bitirmiştim. O yüzden bu bölümü tercih edeceklere tavsiye ediyorum.

Bölümün dersleri çok zorlayıcı dersler değil. Dersin kitabına ufaktan göz gezdiren biri geçer not alacaktır mutlaka. Vereceğim ders listesi Açık öğretim için fakat örgün okuyan biri de yaklaşık olarak aynı dersleri okuyacak.

Yönetim Bilişim Sistemleri bölümü bildiğiniz gibi günümüzde çokça tercih edilen bölümler arasına girmiştir. Hayatı internet ve teknoloji olan kişiler için biçilmiş kaftan diyebileceğimiz Yönetim Bilişim Sistemleri bölümü ülkemizde sadece 3-4 üniversitede örgün olarak eğitim vermektedir.

Bu bölümün derslerini tercih yapacak arkadaşlarımız çok merak ediyorlar. Bu yüzden sizlere Yönetim Bilişim Sistemleri bölümünde hangi derslerin verildiğini anlatacağım. Biz örnek olarak MAKÜ yani, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi’nin eğitimini verdiği ders programını aldık. Eğer Boğaziçi Üniversitesi veya Bartın Üniversitesi gibi yerlerde okumak istiyorsanız, üniversitenin kendi sitesinden bölüm hakkında detaylı bilgiyi edinebilirsiniz.

Üniversite öğrencilerinin neredeyse hepsi  derslerini aksatmadan bir iş bularak çalışıp ailesine destek olmak ve diğer yandan da harçlık kazanarak bu şekilde okuluna devam etmek ister. Üniversitede alınan öğrenim bursu veya öğrenim kredisi başvurusunda bulunurken kesilme durumundan endişe duyup araştırma gereksinimi hisseder. Ancak burs ya da öğrenim kredisinin kesilmesi o kadar kolay mümkün değildir. Bu araştırmanızda sizi aydınlatmak üzere “öğrenim kredisi veya öğrenim bursu hangi durumlarda kesilir” bunu açıklayacağız.

KYK (Kredi ve Yurtlar Kurumu) Öğrenim bursu hangi durumlarda kesilir ?

• Derslerdeki başarısızlık (4 tane dersten kalınıp bütünlemede de verilemeyerek sonraki döneme kalması halinde veya diğer dönemlerden de olmak üzere toplam 4 dersten kalındığında)
• Öğrenim kurumundan ayrılma, çıkarılma veya geçici olarak uzaklaştırılma durumunda
•  Öğrenimden vazgeçme, izin alma, kayıt dondurma durumunda
• Öğretim kurumuna devam etmeme durumunda
• Öğretim kurumunu değiştirmesi halinde, eski okulda bir yıl başarısız olunması ya da öğretimine bir yıl ara verilmesi halinde,
•  Öğretim kurumunun kapatılması
•  Kuruma ait yurtlardan(KYK) süresiz çıkarılma cezası alınması
•  Kesin hüküm ile mahkumiyet durumu olması
• Asgari ücret düzeyinde devamlı gelirile çalışılması durumunda  öğrenim bursu kesilir.(Part-time çalışma halinde öğrenim bursu kesilmez)

KYK (Kredi ve Yurtlar Kurumu) Öğrenim Kredisi hangi durumlarda kesilir ?

• Öğretim kurumundan ayrılınması, çıkarılması ya da geçici olarak uzaklaştırılması durumunda
• Öğrenimden vazgeçilmesi, izin alınması, kayıt dondurulması durumunda
• Sağlık sorunu sebebiyle öğretim kurumuna devam edilmemesi
• Öğretim kurumunu değiştirmesi  halinde, eski okulda bir yıldan fazla başarısız olunması ya da öğretimine bir yıl ara vermesi halinde,
•  Öğretim kurumunun kapatılması
• Kurum ait yurtlardan (KYK) süresiz çıkarılma cezası alınması
•  Kesin hüküm ile mahkumiyet olması
• Asgari ücret düzeyinde devamlı gelir ile çalışılması durumunda öğrenim kredisi kesilir. (Part-time çalışma halinde öğrenim bursu kesilmez)

KYK Öğrenim Bursu ve Kredisi kesilmesi için en önemli nokta kırmızı alanlarda belirttiğimiz asgari ücret durumunda çalışılma halidir. Böyle bir durum söz konusu olduğunda Öğrenim Bursu ya da Öğrenim Kredisi kesilir. Sahip olduğunuz iş asgari ücret düzeyinde değilse ve devamlı değilse bursun veya kredinin kesilme durumu söz konusu olmaz.

Konu ile ilgili en sağlıklı ve güvenilir bilgi  “Gençlik ve Spor Bakanlığı Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Genel Müdürlüğü”nün internet sitesinde bulabilirsiniz. Detaylı bilgiye ulaşmak için kyk sitesine bakabilirsiniz.

Adını sürekli duyduğumuz naylon staj nedir, ne değildir, niye yapılır, yasal mıdır, kimler yapar gibi sorulara bugün eksiksiz olarak cevap bulacağız.

Naylon staj demek sahte staj anlamına gelir. Yani stajı yapan kişinin sadece kağıt üzerinde staj yapmasıdır ve staj yapıldığı görünen yerde hiç çalışmaması durumudur. Stajı genelde üniversite öğrencileri ve meslek lisesi öğrencileri yaparlar. Fakat ileride okuduğu mesleği yapmayacak kişiler bu tarz kaçamaklar yapmaktalar.

Bir öğrenci naylon staj yapmayı neden tercih eder?

Bu sorunun cevabı aslında çok basit… Türkiye’de öğrenciler staj yaparken köle gibi kullanılıyor. Çoğu firma staj yapan öğrenciyi köle gibi görüyor. Çünkü sürekli olarak çalışma durumu olmayacağından anlık işler yaptırıyor. Anlık iş olmasına rağmen asla dinlenme olayı olmuyor. Öğrenci gerçek köleliği burada tadıyor ve staj yaptığına pişman oluyor. Verilen maaşlarında düşük olması öğrencileri hiçbir yönden cezp etmiyor. Örnek vermek gerekirse; Halkla ilişkiler okuyan bir öğrencinin otelin restoran bölümünde komi olarak çalışması. Veya bilişim okuyan bir kişinin çay demleyip, paspas yapıp, simit almaya gitmesi gibi. Öğrenciye yaptırılan ve öğrencinin gelişimine sıfır katkı olan bu işlerde öğrenci bıkmaya ve naylon stajı düşünmeye başlıyor.

Naylon staj yasal bir durum değildir kesinlikle. Ama şunu da unutmayalım. Öğrencilerin ne kadar naylon staj yaparak suç işlediğini biliyorsak, aynı suçun staj için öğrenci çalıştıran firmalarında yaptığını unutmayalım. Bir öğrenciyi hafta sonu günlerinde, yarıyıl tatillerinde veya okulun tatil olduğu günlerde çalıştırmak yasal değildir. Stajını yapan öğrenciyi haftada en fazla üç gün çalıştırabilirsiniz. Böyle bir uygulama yapan firma göreniniz var mı? Her öğrenci normal işçi gibi çalışır. Tek farkı kolay ama boş işler verilir. Düşük maaşta cabası. Öğrenciye sıfır katkı olan bu durum elbette ki yasal olan naylon stajı doğuruyor. Elbette ben bu yazımda naylon stajın iyi bir şey olduğunu söylemiyorum fakat artık firmalar kendilerini düzeltmedikçe öğrencilerin naylon staj yapmalarına bir şey diyemiyorsunuz suç olmasına rağmen.

Naylon staj yerlerini ise inanın artık bulmak zor değil. Eskiden dost, akraba veya babanızın tanıdığı bir yer olur ve orada naylon stajınızı yapardınız. Fakat artık ülkemizde firmalar ve oteller çoğalmış durumda. Minik ücretler karşılığı stajlarınızı kolayca istediğiniz departmanda yaptırma şansına sahipsiniz. Kafa dengi bir kişi bulduktan sonra emin olun gerisi gelecektir.

Eğer normal staj yaparken yarıda bırakmışsanız ve başka yerde naylon staj yaparak devam etmek istiyorsanız bunu okulda sizden sorumlu hocanıza bildirin. Stajı yarıda kestiğinizi ve başka yerde yapacağınızı söylerseniz, staj öncesi hocanıza verdiğiniz staj kağıdının değişimini sağlayabilirsiniz. Bazı hocalar sıkıntı çıkartsa da çoğu hoca sıkıntı çıkartmıyor. Eski staj yerini gösteren belge yırtılıp yerine sadece staj yeri farklı olan bir kağıdın koyulmasının hiçbir zararı olmaz diye düşünüyorum. Bazı üniversite hocaları maalesef staj yeri değişimi yapmazlar. Sırf sizinle uğraşmamak için yaparlar bunu. O yüzden telefon ile arayıp durumu söylemek yerine bizzat elinizde onaylı belgenizle odasına kadar gidin ve yüz yüze derdinizi anlatın. Daha yararlı olacaktır.

Eğer hocanızın nasıl biri olduğunu bilmiyorsanız kesinlikle stajınızı naylon yaptığınızı söylemeyin. Arkadaşlarınıza bile sonradan naylon staj yeri ayarladığınızı söylemeyin çünkü bu bir şekilde hocanızın kulağına gidebiliyor. Sonrasında mahcup olabilirsiniz hocanıza karşı. Stajdan kalmanızda olayın bonusu olur.

Son araştırmalara göre Dünya’ da 20.000 civarında üniversite bulunuyor ve bunların 168 i de Türkiye’ de. Yurt dışındaki üniversitelere başvuran öğrencilerimiz bilirler ki sıralama ve derecelendirme kuruluşları eğitim sektörünü çok ciddiye alıyorlar çünkü çok büyük bir market. Bu yüzden de her yıl farklı güvenilir kurumlar farklı sıralamalar yayınlıyorlar fakat uluslararası arenada durum böyleyken hala Türkiye’ de bu sıralamaları ciddi şekilde hazırlayan fazla kurum yok. Evimizden yurt dışındaki üniversitelerin başarı sıralarını görebilir ve öğrenebilirken, kendi ülkemizdeki üniversitelerimizin başarı sınırlarını çok net bir şekilde göremiyoruz. Her yıl lisans, yüksek lisans programlarıyla 2 milyondan fazla kişinin ilgilendiğini düşünürsek, en büyük yatırımımız olması gereken eğitimde yönlendirme açısından ne kadar geri olduğumuzu görebiliriz.

Türkiye’ de derecelendirmenin yapıldığı nadir kurumlardan biri URAP (University Ranking by Academic Performance). Akademik ölçüde başka ciddi bir kurum bulunmamakta. URAP farklı bilimsel kriterlere göre üniversiteleri sıralıyor ve bir derecelendirme çıkarıyor ama maalesef bu kurumun değerlendirmeleri şu an öğrenciler, velileri tarafından ve yetkililer tarafından pek bilinmiyor. Bu bilgisizlik te bizi okullarımızın, dershanelerimiz rehberlik bölümlerini sorgulamaya itiyor. Öğrencileri yönlendirmesi gereken okullar, gençlerin tercihlerini yapmada yardımcı olacak dershaneler öğrenciyi ne kadar bilgilendiriyor? Bilimsel veriler ve dereceler varken hala öğrencilerimiz etraftan duyduklarına göre seçim yapıyorlar.

Asıl problem ondan sonra başlıyor. Üniversite ve bölüm hakkında hiçbir bilgisi olmadan üniversiteye giden bir genç kendini toparlayana kadar, asıl amacını belirleyip, mutlu olana kadar okul bitiyor. Aslında baktığımızda bu yönlendirme sorunu gençlerimizin geleceklerinde çok büyük rol oynuyor.

İşte bu yüzden bu tip araştırmalar sürekli yapılmalı ve basında ciddi derecede yer almalıdır. Gençlerimiz kulaktan dolma bilgilerle değil, bilimsel gerçeklere dayanarak seçimlerini yapmalıdır. Ayrıca bu araştırmaları detaylandırmak gerekirse, bir genç için en iyi üniversite ve bölüm oradan ne kadar verim aldığı ile orantılıdır. Üniversite çok iyi, bölüm çok iyi olabilir ama öğrencinin o bölümden ve üniversiteden ne aldığı çok önemlidir. Dolayısı ile bu araştırma kriterlerinin içine yurt dışında olduğu gibi ve benimde üzerinde çalıştığım okulumu puanlıyorum projesi gibi kriterlerinde eklenmesi gerekir. gelecek kuşakların daha sağlıklı seçimlerine imkan sağlamak çok önem arz etmektedir. Bu doğru seçimler bireylere tek tek fayda sağlayacağı gibi, toplumu da ileri götürecektir.